Πέμπτη 28 Φεβρουαρίου 2013

Λέξεις

Έχουν σημασία οι λέξεις που χρησιμοποιούμε;

Νομίζω πως έχουν. Με πολλούς τρόπους.

via
Υπάρχουν λέξεις που χρησιμοποιήθηκαν για πολλά χρόνια με προσβλητικό περιεχόμενο και αργότερα έγινε προσπάθεια να αντικατασταθούν από άλλες, τις λεγόμενες πολιτικά ορθές λέξεις. Τρανταχτό παράδειγμα η λέξη "μαύρος" που αντικαταστάθηκε από το "έγχρωμος". Η πολιτικά όρθη χρήση της γλώσσας προκάλεσε με τη σειρά της αντιδράσεις, συζητήσεις και αναλύσεις που δεν είμαι σε θέση να αγγίξω καν εδώ.

Υπάρχουν όμως και στην καθημερινότητα μας λέξεις που χρησιμοποιούμε ίσως από συνήθεια, χωρίς να το πολυσκεφτούμε, οι οποίες ανάλογα με την χροιά τους και τους συνειρμούς που προκαλούν ίσως επηρεάζουν και την διάθεση μας.

Η τάση για παράδειγμα να χαρακτηρίζουμε τον καιρό ως καλό ή κακό. Κι αν έχει λιακάδα ας πούμε λέμε ότι έχει καλό καιρό, ενώ αν βρέχει, δεν έχει καλό καιρό. Ή έχει κακοκαιρία. Στην πραγματικότητα απλώς βρέχει. Και τίποτα καλό ή κακό δεν υπάρχει στην βροχή, είναι ένα καιρικό φαινόμενο.

Κάποιες λέξεις είναι θετικές: αγάπη, χαρά, ευτυχία, γέλιο.

Κάποιες είναι αρνητικές: δυστυχία, μιζέρια, μίσος.

Άλλες λέξεις, καταρχήν ουδέτερες, δημιουργούν διαφορετικούς συνειρμούς στον καθένα ανάλογα με το χαρακτήρα, τις προτιμήσεις και τις εμπειρίες του. Έτσι η λέξη "αεροπλάνο" σ' εμένα προκαλεί χαμόγελο γιατί λατρεύω τα ταξίδια, σε κάποιον άλλο που φοβάται τα αεροπλάνα προκαλεί ίσως ταχυπαλμία.

Υπάρχουν και οι "κακές" λέξεις. Μην λες κακές λέξεις, δηλαδή μην βρίζεις.

Υπάρχουν και λέξεις στις οποίες αποδίδεται τόση δύναμη ώστε ορισμένοι άνθρωποι φοβούνται να τις αρθρώσουν. Η γιαγιά μου, στα 80 της τώρα, δεν έχει πει ποτέ την λέξη καρκίνος. Πραγματικά φοβάται να την πει, για εκείνη είναι "η κακιά αρρώστια". Στον κόσμο του Χάρρυ Πόττερ δεν έλεγαν το όνομα του Βόλντεμορτ, ήταν ο "Ξέρεις ποιος" ή "He who must not be named". (Τώρα αν δεν έχεις διαβάσει Χάρρυ Πόττερ, δυσκολεύεσαι λίγο, μήπως να διάβαζες, είναι τέλειος).

Αν συμφωνείς ότι οι λέξεις έχουν μια κάποια δύναμη, μπορείς σιγά σιγά να αρχίσεις να τις επιλέγεις και να τις χρησιμοποιείς πιο προσεκτικά ή να παίζεις μαζί τους διάφορα παιχνίδια.

Ο τρόπος για μένα να δω αν οι λέξεις επηρεάζουν την διάθεση μου είναι να τις αντικαθιστώ, να παίζω λίγο μαζί τους. Έτσι η πρόσφατη βροχή δεν ήταν κακοκαιρία αλλά μια υπέροχη αναζωογοννητική βροχή. Ναι ήδη ακούγεται πολύ καλυτερο.


Εκεί που έχω δώσει ρεσιτάλ στο παιχνίδι των λέξεων είναι με τις "δουλειές του σπιτιού". Δεν σιδερώνω, φροντίζω να έχουμε όμορφα ρούχα, δεν σκουπίζω και δεν σφουγγαρίζω αλλά δημιουργώ ένα όμορφο περιβάλλον για μένα και την κόρη μου, δεν κάνω τζάμια, φροντίζω να έχουμε απρόσκοπτη θέα προς τα έξω (ναι εντάξει το παράκανα, το ξέρω).

Οι λέξεις που επιλέγουμε μπορεί να έχουν και ιδιαίτερη σημασία σε θέματα διαπαιδαγώγησης, το μελετώ και θα επανέλθω με άλλη ανάρτηση.

Καθώς γράφω αναρωτιέμαι, άραγε η γλώσσα μας να έχει περισσότερες θετικές, αρνητικές ή ουδέτερες λέξεις;

14 σχόλια:

  1. Όλα έχουν να κάνουν από την πλευρά που θα τα δεις, πολύ όμορφη ανάρτηση και με έβαλες σε σκέψεις, μ'αρέσει...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Χαίρομαι που σου άρεσε, εμένα μου φαίνεται συναρπαστικός ο κόσμος των λέξεων από πολλές απόψεις και ήδη σκέφτομαι νέες σχετικές αναρτήσεις!

      Διαγραφή
  2. Εν αρχή ην ο λόγος, οπότε αν δεν μπορείς να διαλέξεις τις σκέψεις σου, μπορείς να διαλέξεις τουλάχιστον τις λέξεις σου. Εξάλλου όπως το αξίωμα του «ο,τι πιστέψεις γίνεται» με βρίσκει σύμφωνη, άλλο τόσο με βρίσκει σύμφωνη το «ο,τι πεις ισχύει». Δίνω μεγάλη σημασία στα λόγια και μεγάλη βαρύτητα στις λέξεις που επιλέγω. Οι λέξεις αν βγουν μια δε ξαναμπαίνουν. Και η καλή προαίρεση με τη σειρά της έρχεται να «διορθώσει» και να συγχωρήσει. Η ελληνική γλώσσα όσο κοινότοπο κι αν ακούγεται μας δίνει τόσες επιλογές που στην ουσία δε μας δικαιολογεί σε πολλές περιπτώσεις. Όσο για τη διαπαιδαγώγηση, είναι φως φανάρι πώς μπορεί να μεταστρέψει τόσο εντυπώσεις όσο και ολόκληρο το κλίμα μιας σχέσης ανα πάσα στιγμή. Είναι πολύ διασκεδαστικό να παίζεις με τις λέξεις. Περιμένω καινούρια σου ανάρτηση επάνω σε αυτό.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ναι κ εμένα με ενδιαφέρει πολύ το θέμα και κάνω την έρευνα μου για νέες αναρτήσεις! Η γλώσσα μας καθορίζει ίσως με ένα τρόπο που δεν είναι πάντα αυτονόητος.

      Διαγραφή
  3. ΚΑΙ ΕΜΕΝΑ ΜΟΥ ΑΡΕΣΕΙ ΠΟΛΥ ΝΑ ΠΑΙΖΩ ΜΕ ΤΙΣ ΛΕΞΕΙΣ. ΝΑ ΤΙΣ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΩ ΜΕ ΕΞΥΠΝΟ ΤΡΟΠΟ. ΥΠΕΡΟΧΗ ΑΝΑΡΤΗΣΗ :)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ευχαριστώ! Σκέφτομαι για παράδειγμα πόσο σημαντικές είναι οι λέξεις ως τίτλος μιας ταινίας, ως διαφημιστικό μήνυμα, ως σλόγκαν, όσοι ασχολούνται με τον τομέα σίγουρα παίζουν με τις λέξεις!

      Διαγραφή
  4. Έχεις δίκιο κυρία "απρόσκοπη θέα" :-)
    Έτσι είναι οι λέξεις.. και νομίζω ότι αν προσπαθήσουμε να μιλάμε με πιο θετικές λέξεις αμέσως θα δούμε πιο θετικά αποτελέσματα.. Ειδικά στη διαπαιδαγώγηση!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Εντάξει το ξέρω ότι του δωσα να καταλάβει με την θέα, αλλά αμα δεν το χεις με τις δουλειές του σπιτιού σκαρφίζεσαι διάφορα!

      Διαγραφή
  5. Ίνα καλημέρα και καλό μήνα! Με ενδιαφέρει πραγματικά το πώς οι λέξεις μπορούν να επηρεάσουν τη διαπαιδαγώγηση, καθ´οτι μαμά πρόσφατα και τα ψάχνω... Χαίρομαι πολύ που βρήκα το blog σου!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Καλώστην! Θα τα ψάξουμε κι αυτά, τι να κάνουμε οι μάνες!

      Διαγραφή
  6. Ax αυτές οι λέξεις...μπορούν να ειρωνευτούν, να κολακέψουν, να υπονοήσουν, να επιβραβεύσουν, ...και τόσα άλλα! Διαθέτουν μια δύναμη όπως τ΄αναμμένα κάρβουνα ένα πράμα, που ή θα σε ζεστάνουν ή θα σε κάψουν...

    Εγώ διασκεδάζω με τα παιδιά που όταν αρχίζουν και αντιλαμβάνονται τον κόσμο των λέξεων, παίζουν μαζί τους, όπως παίζουν με τα παιχνίδια τους και ξεκαρδίζονται ανακατεύοντας γράμματα και έννοιες!!Επίσης έχουν πολλές απορίες που πρέπει ν΄απαντηθούν!
    Η κόρη μου όταν ήταν μικρότερη θυμάμαι είχε ρωτήσει:
    - Μαμά,υπάρχει η λέξη ποδήλατο...σωστά?
    - Σωστά.
    - Άραγε υπάρχει και χερίλατο???
    - (!)
    Πάλι πολλά έγραψα...τα φιλιά μου!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Χερίλατο! Τι γλυκό! Κατά τα άλλα ναι η γλώσσα κόκαλα δεν έχει και κόκαλα τσακίζει.

      Διαγραφή
  7. Οι λέξεις μπορούν να σε..γλυκάνουν, να..σε νανουρίσουν, να σου ξυπνήσουν αισθήσεις, αλλά και να σου φτιάξουν παραισθήσεις. Άβυσσος η..ψυχή των λέξεων και των ανθρώπων, με τον τρόπο που τις χρησιμοποιούν.
    Σε ανακάλυψα τυχαία και αποφασίζω να μείνω....Καλώς σε βρήκα, λοιπόν!

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...